رای اعتماد-رایی که نمایندگان مجلس در تایید به دولتی بدهند

از چنگ دزد در آمدن و به دام رمال افتادن(از باران به ناودان پناه آوردن)

پِخ کردن-با گفتن پِخ کسی را ترساندن

چِز دادن-روی آتش گرفتن پوست برای سوزاندن موها و پرها
از کسی خوردن-توانایی مقابله با کسی را نداشتن
پا خورشی-وسایل لازم برای پخت خورش

بزن بزن-زد و خورد شدید-کتک کاری

دنبال نخود سیاه فرستادن کسی-کسی را از سر وا کردن-به دنبال چیزی واهی فرستادن

پته ی کسی را روی آب انداختن-راز کسی را فاش کردن-کسی را رسوا کردن

پشت رو-وارونه

آوردن(باعث شدن، ایجاد کردن)

بش باد-حقش باشد-هنگامی که کسی به دشمنان دین لعنت بفرستد-شنوندگان این جمله را می گویند.

 

دله دزدی-عمل دله دزد

داش-لوطی-مشدی

تریاکی ِ چیزی بودن-سخت به چیزی معتاد بودن

چاله میدانی-صفت آدم های بی ادب و بی فرهنگ

دُوال بازی کردن-حقه بازی کزدن-فریب به کار بردن

این پا آن پا کردن-دودل بودن-وقت تلف کردن

آبکی(بی‌ارزش، از روی بی‌علاقگی)

از پا درآمدن(افتادن، سخت خسته و درمانده شدن)

 

در آستین داشتن-حاضر و آماده داشتن

زنده دل-آدم با شور و حرارت-پرنشاط

زیر پوش-جامه ی زیرین

آب تاختن(پیشاب کردن)

دوام کردن-دوام آوردن

اداره بازی(پرداختن بیش از حد به تشریفات زاید اداری)

 

دو تا شدن-خم شدن-دو لا شدن

 

حَبه را قُبه کردن-کاهی را کوه کردن
چله ی زمستان-سرمای سخت

 

افقی برگشتن-شهید شدن و روی دست‌ها تشییع شدن

انگار نه انگار-موضوع را نادیده بگیر!-گویی وجود نداشت

جفت کردن صدا با ساز-هماهنگ کردن صدای ساز توسط کوک

چار راه-محل تقاطع دو راه

اله و بله کردن(لاف زدن، چنین و چنان گفتن)

جای ارزن نبودن-بسیار شلوغ بودن-جای سورن انداختن نبودن-سگ صاحبش را نشناختن

آتشخوار(ظالم، حرام‌خوار)
 

از سر وا کردن(کاری را سرسری انجام دادن)

جمع کردن-گرد آوردن

 

چشم کردن-چشم زدن

خدا خدا کردن-بسیار آرزومند چیزی یا کسی بودن و آن را از خدا خواستن-پناه به خدا بردن

 

پاشویه کردن-شستن پای بیمار با آب گرم نمکدار برای پایین آورد تب

بوی حلوای کسی آمدن-قطعی شدن مرگ کسی

چشم چران-کسی که چشمش به دنبال زیبارویان باشد
انگشت به دهان(حیرت‌زده، سرگشته)

زمین گیر شدن-ناتوان شدن از پیری یا بیماری

پول سیاه-سکه ای از نیکل و مس

بسلامتی-سلامتی دادن-هنگام نوشیدن شراب به یکدیگر می گویند

 

به گند کشیدن-جایی یا کاری را خراب کردن-به لجن کشیدن-بی اعتبار کردن

 

در آمدن گند کاری-برملا شدن افتضاح پنهان شده

زهر ریختن-در حق کسی بدی کردن-انتقام گرفتن-اصل بد خود را نشان دادن

بازرسی-بررسی و کنترل

بد دماغ-کسی که زود رنج است و زود قهر می کند

ازخودراضی-متکبر-خود پسند

دو لُپه خوردن-با خرص و ولع خوردن-لقمه های بزرگ برداشتن

 

حال آوردن-به هوش آوردن-از ناراحتی بیرون آوردن-کتک زدن

 
آل(موجودات افسانه‌ای مانند جن و غول)
آسمان را سِیر کردن-سخت خوشنود بودن-لذت بسیار بردن
پیاز کسی کونه کردن-ماندگار شدن در جایی-میخ خود را کوبیدن

دل آمدن-به چیزی تن در دادن

چِک کردن-وارسی و بازبینی کردن

توپ علی گلابی زدن-بلوف زدن-بی پول سر قمار نشستن

 

 

از سر کسی افتادن-عادتی را ترک کردن

چپری آمدن-زود آمدن

دخیل بستن-بستن پارچه ای به ضریح یا سقاخانه به نیت برآمدن حاجتی

بی بخار بودن-بی عرضه بودن-ناتوان بودن

خال گوشتی-نقطه ی برجسته ای از گوشت بر پوست بدن

 

دماغ کسی چاق بودن-سالم و تندرست بودن-سر حال بودن

تکلیف شدن-به سن بلوغ رسیدن

تق سرما شکستن- تک سرما شکستن

دل-معده

چفت-چسیده-تنگ-زنجیر در

پا به دو گذاشتن-به سرعت فرار کردن

آفتاب را به‌گز پیمودن(کوشش بی‌هوده کردن)

آب از لب و لوچه‌ی کسی سرازیر شدن(تمایل شدید داشتن، به طمع افتادن)

آتش سوزاندن(شیطنت و شرارت کردن)

خراب شدن-از کار افتادن-منحرف

 

از زیر بته عمل آمدن-خانواده و اصل و نسبی نداشتن

پیش پای کسی-لحظه ای پیش از آمدن کسی

 

خاله خُمره-زن کوتاه قد و چاق

 

از خشت افتادن(بدنیا آمدن)

چینی بند-چینی بند زن

ته ریش-ریش اندک

استخوان را پیش گاو و کاه را پیش سگ انداختن-کار را به نااهل سپردن

 

جِغله-آدم کوچک و ریزاندام ولی زرنگ و ناقلا

از خجالت آب شدن-بسیار شرمنده شدن

پیچ افتادن در کار-گره خوردن کار-مشکلی در کار پیدا شدن

بر و بچه ها-زن و بچه-جماعت دوستان

دولت منزل-دولت سرا

تخت و تبارک-با آسودگی خیال

بچه پس انداختن-فرزند به دنیا آوردن

خیسیدن-خیس خوردن-خیس شدن

اردک‌پرانی(از عهده‌ی جنگ با کسی برنیامدن)

دست داشتن-توانایی داشتن-وارد بودن

 

از دروازه نگذشتن، از سوراخ سوزن گذشتن(حالاتی بی‌ثبات و بسیار متضاد داشتن)

 

جیب بری-دست بردن در جیب دیگران به قصد دزدی-شارلاتانی-حقه بازی

خرکچی-چارپادار

چوچول باز-دغل-بی حیا

ریش سفید-مرد سالخورده و محترم

از خاک برداشتن-کسی را نواختن و به جایی رساندن

چشم و گوش کسی را باز کردن-کسی را با مسایل اجتماعی آشنا کردن

چشم روشن شدن-شاد و خرسند شدن

پا خوردن فرش-نرم و لطبف شدن فرش بر اثر رفت و آمد بر آن

حتم داشتن یق-ین داشتن
اُس و فُس(اصل، مایه، چهارستون بدن)

خوردگی-ساییدگی-فرسودگی
خوش سر و زبان-خوش سخن-شیرین گفتار-حراف
از مخ معاف بودن(دیوانه بودن)

چس ناله-آن و ناله ی ساختگی برای جلب توجه

بُراق-خشمگین-عصبانی

خدا گرفته-بدبخت شده-به عذاب خدا گرفتار شده

پس هم بر آمدن-حریف یکدیگر بودن-از عهده ی هم برآمدن

با سر رفتن-کنایه از داشتن نهایت شوق و اشتیاق برای کاری یا چیزی

دختر بچه-دختر کم سن و سال

جرات داشتن-دلیر بودن-جسارت داشتن

زن مرده-مردی که زنش درگذشته است

جوراب شلواری-جوراب همراه با شلواری از همان جنس و چسبیده به آن

دلنگ و دلنگ-صدای زنگ و ناقوس

خشکه-مزد نقدی بدون غذا و لباس-غذای بدون پخت-لباس بدون دوخت

بیرون روش-اسهال-شکم روش

از بیخ عرب بودن-یکسره منکر شدن-به‌کلی زیر چیزی زدن

زبان تر کردن-سخن گفتن

پر و بال-امکان-فرصت

پا سبک-مبارک قدم-جلف و سبک

بادکش کردن-بیرون کشیدن خون بوسیله ی بادکش

چار شاخ ماندن-بی حرکت ماندن به علت درد کمر یا از روی ترس یا تعجب

 

از بیخ عرب بودن(یکسره منکر شدن، به‌کلی زیر چیزی زدن)

آسمان به زمین آمدن(رویدادی مهم و عجیب پیش آمدن)

آینه‌ی زانو-برآمدگی زانو

آش آلو شدن(خجالت‌زده شدن، سکه‌ی یک‌پول شدن، کنفت شدن)

استخوان در گلو داشتن(رنج و سختی کشیدن)
رکاب کش-به تاخت-با سرعت

پشت چیزی گذاشتن-با پشتکار دنبال چیزی رفتن-کاری را با اراده ی محکم دنبال کردن

خراب-از کار افتاده-دارای اختلال-فاسد-منحرف اخلاقی

ته کیسه دار-کسی که دارای مالی است و در برابر حوادث مادی دوام می آورد

چقال-مهمل بقال

پا سوخته ی کسی شدن-عاشق کسی شدن-زیان بردن به علت دوستی با کسی

از حد (توانایی) خود تجاوز کردن

چشم انداز-منظره

آدم استخوان‌دار-کسی که اراده و پشتکار دارد

 

تیر رس-میدان دید-منطقه ی نزدیک

توپیدن-پرخاش کردن-تشر زدن

 
پس افتاده-بچه ی کسی

ته ریش-ریش اندک

ایراد بنی‌اسرائیلی(بهانه‎های بی‌خود و بی‌جهت)

آب را گل آلود کردن-برای سود خود کارها را به هم زدن

ریشه کردن-قوام یافتن-جایگیر شدن-مستحکم شدن وضع

دست از پا دراز تر-مایوس شده-ناموفق

 

 
جان به جان کسی کردن-محبت بی اندازه به کسی کردن

آبِ خشک(آب بسته)

خورش خوری-ظرفی که در آن خورش می ریزند

چرخ کسی را چنبر کردن-به اصرار کسی را به کار واداشتن-پیله کردن

پشت کار داشتن-داشتن نیرویی که انسان را به پایان دادن کار وا می دارد

آب بستن در چیزی(آبکی و رقیق کردن)

پا توی کفش کسی کردن-با کسی در افتادن-به آزار کسی برخاستن

دست شستن از چیزی-از چیزی دست کشیدن-از داشتن چیزی ناامید شدن

خاله وارفته-آدم شل و ول و شلخته

رنگ شدن-گول خوردن

آدم بی‌معنی(آدم بی‌خود)
آرواره‌ی کسی لق بودن-سرنگهدار نبودن-پرچانه بودن
رفع و رجوع کردن-حل کردن-فیصله دادن

در پسی ماندن-عقب ماندن-موفق نشدن

به قدر پشت خاک انداز-بسیار کوچک و محقر
چشم دو دو زدن-تکان تکان خوردن چشم
تنگ گذاشتن-زیر فشار قرار دادن
 

جگرک-نگا. جغور بغور

تو خالی-دروغین-غیر واقعی-بی عرضه-دارای ظاهر غلط اندار

زبان به دهان کسی گذاشتن-به کسی حرف یاد دادن-حرف توی دهان کسی گذاشتن

ته دار-پایه دار

 

تا گلو زیر بار قرض بودن-قرض بسیار داشتن

آب بستن در چیزی(آبکی و رقیق کردن)

پول ساز-کسی که کارهایش موجب در آمدن پول بسیار شود

حیوون-نگا. حیوان

درز گرفتن-کوتاه کردن سخن-اصطلاح خیاطی برای کوتاه کردن اندازه ای در لباس

دسته کلید-مجموعه ی کلیدها در یک حلقه یا بند

در باغ سبز نشان دادن-وعده های فریبنده دادن-امید واهی برای کسی ایجاد کردن

آپارتی(زن بی‌حیا و بدزبان، سلیطه، پاچه‌ورمالیده)

 
پر و پا قرص-دارای اعتقاد محکم-استوار

 

توپ زدن-روی دست حریف برخاستن-کلک زدن
اکبیری(زشت، بی‌ریخت)
تخم دو زرده کردن-کاری بزرگ انجام دادن

از کسی رودست خوردن(از کسی فریب خوردن)

پُر پشت-انبوه-بسیار روییده

در کردن-شلیک کردن-خالی کردن

پا روی خِر کسی گذاشتن-تنگ گرفتن بر کسی

این جور که بویش می‌آید-چنان که از ظواهر امر پیدا است-از فرار معلوم
دربند چیزی بودن-در خیال چیزی بودن

از جایی آب خوردن-ناشی از چیزی بودن

دست باف-بافته با دست

چِلپ چِلپ-صدای برخورد دست یا پا با آب

استخوان‌دار(محکم، بااراده)
از قرار(ظاهرن، آن‌طور که پیدا است)

به آتش کسی سوختن-به مکافات خطای دیگری مجازات دیدن

آفتاب از مغرب درآمدن(روز قیامت، رویدادی شگرف پیش آمدن)

 

جاصابونی-ظرفی که صابون را در آن می گذارند

 

 

داربست-چوبی چند که معماران روی آن ایستاده و کار می کنند-چوب بست-داربند

از خود در آوردن(دروغ‌پردازی کردن)

از لجِ(از سر لجاجت، از روی خشم)

افسرده‌بیان-بی‌هوده و بی‌مزه‌گو
بجا-شایسته-در هنگام مناسب

رو دست زدن-فریب دادن-خام کردن

چارده معصوم-پیامبر اسلام و دخترش فاطمه و امام علی و یازده امام دیگر شیعیان
از گل نازک‌تر به کسی نگفتن(با کسی سخت مهربان و پرمحبت رفتار کردن)

از منبر پایین آمدن(از پرچانگی دست برداشتن، سخن را به پایان آوردن)

بیخ خِر-بیخ گلو

چشم و ابرو آمدن-دلبری کردن-عشوه آمدن
تا برداشتن-تا شدن-خم شدن

دور از جناب ب-لانسبت

آب از سر گذشتن(کار از چاره و تدبیر گذشتن)

دست اندر کار شدن-آغاز به کاری کردن

اشکنک سرشکنک داشتن(با خطر همراه بودن)

د ِ-زود باش!

داغ چیزی را به دل کسی گذاشتن-کسی را از چیزی محروم ساختن و در حسرت آن گذاشتن
پرت شدن-دور افتادن از مطلب
خوشایند-مطبوع-پسندیده

خاله گردن دراز-شتر-آدم فضول که در هر کاری سرک می کشد
زود بودن-فرانرسیدن هنگام کاری
حق کسی را کف دست کسی گذاشتن-کسی را به سزای کار خود رساندن
چسو-ترسو-بزدل-آن که بسیار چس دهد

پر شر و شور-پر غوغا-پر هیاهو

چاووش-کسی که به هنگام رفتن زایر به زیارت اشعار مناسب می خواند

دیر دم-آن چه که دیر دم می کشد

زن و بچه دار-کسی که زن و فرزند دارد

تق و لق-بی رونق-کاسد-بی مشتری

از خشت افتادن(بدنیا آمدن)

اداره بازی-پرداختن بیش از حد به تشریفات زاید اداری

از هفت دولت آزاد بودن-شاد و آزاد بدون نگرانی از قضاوت دیگران زندگی کردن

به ریش کسی خندیدن-کسی را مسخره کردن

دست و پا شکسته-ناقص-ناتمام

خوش قد و بالا-خوش اندام-بلند بالا

به درک- به جهنم

این پا آن پا کردن-دودل بودن-وقت تلف کردن

چای قندپهلو-نگا. چای دیشلمه

 

باد بُروت-خودخواهی-غرور-تکبر

باریک-دقیق-حساس
 

خاک عالم-تکیه کلامی برای اظهار تعجب و شرمندگی و ناراحتی

دهن کسی گرم بودن-خوش سخن و مجلس آرا بودن
 

 

پا پی شدن-تعقیب کردن-در صدد تحقیق بر آمدن

آبِ دندان-حریف ساده

دوا شور کردن-شستن فرش با دوا

تخم نابسمل لا-حرام زاده

چغندر پخته-لبو

 

تُف کار-بچه باز

رگ ترکی-تعصب نژادی
آب دادن بند-خود را لو دادن-فرصت را از دست دادن

پُخت-هر نوبت از پختن

پای خود را جای پای دیگری گذاشتن-از کسی تقلید کردن
رو نشان دادن-چهره نمایاندن

به کرسی نشاندن حرف-سخن خود را تحمیل کردن-مقصود خود را ثابت کردن
 

تفنگ انداختن-تیراندازی با تفنگ

بازوبند-نواری که به نشانه ی معینی بر بازو می بندند

رو دست خوردن-فریب خوردن-خام شدن

تَق-صدای برخورد دو چیز به یکدیگر

خشت به قالب زدن-نگا. خشت انداختن
انگشت‌پیچ(نوعی گز رقیق)

به گوزی بند بودن-سست و ناپایدار بودن

حنای کسی رنگ نداشتن-اعتبار نداشتن-دارای نفوذ نبودن

پشت و رو کردن-برگرداندن جامه به صورتی که رو پشت و پشت رو شود
ریش تراش-دستگاهی دارای تیغ برای تراشیدن ریش

خیک کسی پر بودن-سیر بودن

آب مروارید(تار شدن عدسی چشم)

 

آقایی فرمودن-لطف کردن-محبت کردن
جوشکاری-جوش دادن قطعات فلزی

دُم کلفت-پول دار-مقتدر
استخوان لای زخم گذاشتن-بلاتکلیف گذاشتن-کاری را کش دادن

جفت گیری کردن-جماع کردن حیوانات

رفتن توی بحر چیزی یا کسی-در چیزی یا رفتار کسی دقیق شدن

چار نعل-به سرعت-به تاخت

دخل-موجودی صندوق-صندوق مغازه-برداشت

از بن دندان(از ته دل، با میل و رغبت)

تر و فرز-چست و چابک

خوار و خفیف-ذلیل-بدبخت
خرجی-پول لازم برای گذران روز

از صرافت چیزی افتادن(از انجام کاری منصرف شدن)

تنگ کلاغ پر-نزدیکی های صبح
پابوس-زیارت

چاه ویل-جایی که اگر کسی یا چیزی برود دیگر بر نگردد
رویخی-فرنی-نوعی دسر که از نشاسته و شکر درست می کنند

دو سره بار کردن-از دو جا سود بردن-دو لپی خوردن

ذوق کردن-خوش حال شدن-شاد شدن

از غورگی مویز شدن-مقدمات کاری را فرانگرفته ادعای استادی کردن

تزریقات چی-کسی که کارش تزریق آمپول است

آشغالی-سپور

چَپَل-چَپَل کسی که خود را به چیزهای ناشایست آلوده کند-نکبتی

پف زدن-ورم کردن-بالا آمدن

زند و زا کردن-زاییدن-زاد و ولد کردن
تنوره کشیدن-در حال چرخیدن به هوا پریدن
دانشگاه-محل آموزش دانش و فلسفه و هنر

بیا و برو-دم و دستگاه-قدرت و حشمت

خانه نشین شدن-از کار بی کار شدن-معزول شدن

آب شیراز-شراب

دست و پای خود را گم کردن-دست پاچه شدن

دوشیدن-به ناحق و فریب از کسی پولی گرفتن

بزن و برقص-پایکوبی-ساز و آواز-رقص و آواز

جِر جِر کردن-چیزی را پاره پاره و ریز کردن-مانند کاغذ و پارچه

رد پا-جای پا-اثر

خاکه-خرده ی هر چیزی

چرب و چیلی-پر چربی-پر روغن

دستی از دور بر آتش داشتن-از حقیقت امری بی خبر بودن-قضاوتی سطحی از چیزی داشتن

تقه زدن-کوبیدن چیزی با ضربات پیاپی چکش و مانند آن

 

داغ کردن پشت دست-توبه کردن-برای نکردن کاری با خود شرط کردن

ریگ دندان کسی شدن-مزاحم کسی شدن

ایراد بنی‌اسرائیلی-بهانه‎های بی‌خود و بی‌جهت

پت و پهن-دارای پهنای بیش از حد-کت و کلفت-گل و گشاد

 

زرد آلو عنک-نوعی زردآلوی نامرغوب و ترش

دل قرصی-اطمینان

 

اُق گرفتن-حالت تهوع پیدا کردن

جِر خوردگی-بریدگی-پارگی

چاله خر کُشی-یکی از گودهای تهران که پناهگاه مردم فقیر و بی نوا بود

زرده ی کسی نبستن-موفق نشدن در کار-بی ثمر ماندن کوشش کسی

خیار شور-خیار سبز که مدتی در آب نمک بخوابانند

دل و قلوه ای-کسی که دل و قلوه می فروشد

از جمله‌ی کسانی نبودن که مخاطب گوینده‌ی جمله را از آنان پنداشته است

خیک آسمان پاره شدن-کنایه از بارش تند و سیل آسا

بد آمدن-برخوردن به کسی-ناراحت شدن

چاقچوری-زنی که چاقچور می پوشد-زن باحجاب

 

حرف توی دهن کسی خشک شدن-از سخن گفتن باز ماندن