طبق این فرض هیچ رابطه خطی دقیقی بین هیچ یک از متغیرهای توضیحی وجود ندارد، لازم است هیچ یک از متغیرهای توضیحی با هیچ یک از متغیرهای توضیحی دیگر و یا با هر ترکیب خطی از متغیرهای توضیحی دیگر، کاملا همبسته نباشند. وقتی که این فرض نقض شود سخن از هم‌خطی مرکب به میان می‌آید. آن‌گاه حالت بین این‌ها درجات مختلف هم‌خطی را توصیف می‌کند. موارد حائز اهمیت، درجات بالای هم‌خطی است و وقتی پیش می‌آید که یکی از متغیرهای توضیحی یا متغیر توضیحی دیگر و یا ترکیب خطی متغیرهای توضیحی دیگر به شدت همبسته باشند. در مورد هم‌خطی به دو نکته باید توجه داشت: ۱- مسئله هم‌خطی مربوط به درجه است و به نوع آن، وجه تمایز مشخصی بین حضور و عدم حضور هم خطی نیست، بلکه بین درجات مختلف آن است. ۲- از آن‌جا که هم‌خطی به وضعیت‌های متغیرهای توضیحی مربوط می‌شود که غیرتصادفی فرض شده‌اند، پس یک ویژگی نمونه است، نه جامعه. اگر متغیرهای توصیف کننده تصادفی باشند و بین آن‌ها در جامعه رابطه مشخص وجود داشته باشد، این رابطه باید به عنوان بخشی از مدل مشخص شود. اگر چنین رابطه‌ای در جامعه وجود نداشته باشد، هنوز ممکن است ما روابطی بین متغیرهای توضیحی در نمونه پیدا کنیم. بنابراین باز هم‌خطی ویژگی نمونه است نه جامعه^[۱۳۳].
جهت تشخیص وجود هم‌خطی راه‌های مختلفی وجود دارد؛ واضح‌ترین علامت وجود هم‌خطی زمانی است که بسیار بالا باشد ولی هیچ یک از ضرایب رگرسیون از لحاظ آماری بر اساس آزمون t معنی‌دار نباشد^[۱۳۴].
در صورتی که مدل رگرسیونی دارای مشکل هم‌خطی باشد جهت رفع آن می‌توان از روش‌های مختلف استفاده نمود که اهم آن‌ها ترکیب داده‌های مقطعی و سری زمانی و استفاده از لگاریتم متغیرها می‌باشد. در پژوهش حاضر با استفاده از لگاریتم متغیرها سعی می‌شود از هم‌خطی احتمالی جلوگیری شود.
فصل چهارم

تجزیه و تحلیل داده ها

مقدمه
آزمون فرضیه‌ها
آزمون معنی داری رگرسیون چندگانه
آزمون هم‌خطی
خلاصه نتایج آزمون فرضیه‌ها

۴-۱٫ مقدمه

فرایند تجزیه و تحلیل داده‌ها فرایندی چند مرحله‌ای است که طی آن داده‌هایی که از طریق بکارگیری ابزارهای جمع آوری در جامعه (نمونه) آماری فراهم آمده‌اند خلاصه، کد بندی و دسته‌بندی… و در نهایت پردازش می‌شوند تا زمینه برقراری انواع تحلیل‌ها و ارتباط‌ها بین این داده‌ها به منظور آزمون فرضیه‌ها فراهم آید^[۱۳۵].
در این فصل ابتدا داده‌ها و متغیرهای پژوهش از نظر آماری توصیف می‌گردد. ارتباط و همبستگی متغیر‌ها نیز با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون بررسی خواهد شد. در ادامه نیز پذیرفته یا رد شدن فرضیات تحقیق مورد آزمون قرار خواهد شد.

۴-۲٫ شاخص‌های توصیفی متغیرها

در هر پژوهش علمی، قبل از آن‌که به تجزیه و تحلیل داده‌های مربوط به متغیر‌های تحقیق پرداخته شود، دور‌نمایی از کلیه داده‌ها ترسیم می‌شود، تا مشخص شود که داده‌ها از دیدگاه متغیر‌های آماری در چه وضعیتی قرار دارند. همچنین توصیف آماری داده‌ها، گامی در جهت تشخیص الگوی حاکم بر آن‌ها و پایه‌ای برای تبیین روابط بین متغیرهایی است که در پژوهش به کار می‌رود. شاخص‌هایی که برای توصیف متغیرهای تحقیق به کار برده شده شامل شاخص‌های مرکزی، شاخص‌های پراکندگی و شاخص‌های نمودار توزیع داده‌ها است.
نگاره شماره ۱-۴ : توصیف متغیرها با شاخص های مرکزی، پراکندگی و نمودار توزیع داده ها (Statistics)